Soğuk Zincir Uygulamalarında Aşı Nakil Kabı Kullanımı Nasıl Olur?
1 Mart 2024 05:58Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 25.02.2008 tarihinde "Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP)” Genelgesi yayınlanmış olup genelge uyarınca bağışıklama hizmetlerindeki temel amaç, aşı ile korunulabilir hastalıkların ortaya çıkışını engellemek, aşı takvimine yeni eklenen aşılar ve zaman aralıkları, bağışıklama hizmetlerinin il düzeyinde yönetilmesi sırasında uyulması gereken kurallar ve aşı nakil kabı kullanımının nasıl olacağı düzenlenmiştir.
Soğuk zincir, bir aşının etkinliğini üretiminden kişiye uygulanana kadar koruyan ve ihtiyacı olanlara yeterli miktarda etkin aşının ulaşmasını sağlayan insan ve malzemeden oluşan sistemdir. Zamanında ve istenilen miktarda aşı temin edilemediğinde aşı uygulamalarında aksamalar olacaktır. Kullanılan aşılar etkin değilse, %100 aşılama oranlarına ulaşılsa bile bağışık bir toplum oluşturma hedefine ulaşılamayacaktır. Bu nedenle soğuk zincir GBP’nın en önemli bileşenlerinden biri olarak büyük önem taşımaktadır. Bir kez aşının etkinliği kaybolur ya da azalırsa, aşılar eski haline döndürülemez, bu nedenle soğuk zincir süreklilik gerektirir. Soğuk zincirin vazgeçilmez unsuru ise aşı nakil kabı ve buz aküleridir. Kullanım yöntemleri yönetmelik uyarınca aşağıdaki gibidir.
Aşılar Nakil Kaplarına Nasıl Yerleştirilir?
- Aşı seansının yapılacağı veya gezici aşılama hizmeti planlandığı günün sabahı, ihtiyaç duyulan tüm buz aküleri buzluktan çıkarılmalıdır.
- Buz aküleri buzdolabı dışında çalkalama sesi duyulana kadar bekletilmelidir. Örneğin -20ºC’ de donmuş bir buz aküsü için +20ºC olan bir odada yaklaşık 1 saat bekletmek gerekir. Buz akülerinin yeterince çözüldüğünü anlamak için sallandığında su sesi duyulmalıdır.
- Buz aküleri uygun şekilde kurulandıktan sonra aşı nakil kabının içine yerleştirilmelidir.
- Aşı ve sulandırıcılar aşı nakil kabının orta kısmına yerleştirilmelidir. Donmaya karşı hassas olan aşılar ve sulandırıcılar buz aküleri ile doğrudan temas etmeyecek şekilde yerleştirilmelidir. Aşı flakonlarının buz akülerine direk temasını engellemek için köpük, sünger veya kalın karton kullanılmalı ya da flakonlar kendi karton ambalajları ile yerleştirilmelidir.
- Uzun ömürlü aşı nakil kabında aşı flakonlarının yanına termometre ve donma göstergesi konulmalı, üst kısımlarına da buz aküsü yerleştirilmelidir.
- Kısa ömürlü (askılı) aşı nakil kabına aşı flakonlarının yanına termometre yerleştirilmelidir.
- En üste de köpük yerleştirerek kapak kapatılmalıdır.
- Aşı seansında açılan aşıların da buz aküleri ile direk teması engellenmelidir.
Buz Aküleri Nasıl Kullanılmalıdır?
·Buz aküleri aşı nakil kabına uygun olmalı ve yeterli miktarda buz aküsü bulunmalıdır.
·Buz aküsünü dondururken, buz aküsü ağzında bir miktar boşluk kalacak kadar su ile doldurulmalı ve kapağı sıkıca kapatılmalı, akıtıp akıtmadığı kontrol edilmelidir.
·Buz aküleri aralarında hava dolaşımına izin verecek (bkz. buzdolabı yerleşim şeması), yan yüzleri açıkta kalacak ve çok sıkışık olmayacak şekilde buzluğa yerleştirilerek evaporatör ile uygun olarak etkileşmesi sağlanmalıdır.
·Buz aküleri en az 24 saat dondurulmalıdır.
·Aşılama seansından sonra buz aküleri tekrar donması için buzluğa yerleştirilmelidir.
Hangi Aşı Nakil Kabını Kullanmalıyım?
Aşı nakil kapları sahip oldukları soğuk ömürlerine bakılarak kısa veya uzun ömürlü olarak ikiye ayrılırlar. Soğuk ömürleri 1 gün ve daha az olan aşı nakil kapları kısa ömürlü (askılı aşı nakil kabı), soğuk ömürleri 3–5 gün arasında olanlara ise uzun ömürlü aşı nakil olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun ömürlü aşı nakil kabında aşı flakonlarının yanına termometre ve donma göstergesi konulmalı, üst kısımlarına da buz aküsü yerleştirilmeliyken kısa ömürlü (askılı) aşı nakil kabına aşı flakonlarının yanına sadece termometre yerleştirilmek yeterli olacaktır. Hangi aşı nakil kabını kullanacağınız aşıların transfer uzunluklarına ve bekleme sürelerine bağlı olarak değişmektedir.
Aşı Nakil Kapları Nasıl Olmalıdır?
Aşı transferlerinde kullanılacak olan uzun ömürlü veya kısa ömürlü (askılı) aşı nakil kapları yönetmeliğe uygun nitelikte olmalıdır. Aşı nakil kaplarının özellikleri aşağıdaki gibidir.
- Ürün askılı olacak ve aşı nakil kabı amacına uygun üretilmiş olacaktır.
- Aşı nakil kabının depolama kapasitesi 1,5 lt +/- 0,5 lt olacaktır.
- Boş ağırlığı 2,0 kg +/- 0,5 kg olacaktır.
- Dış yüzey materyali plastik veya polietilen türevi bir madde olacaktır.
- İç yüzey materyali plastik veya polietilen türevi bir madde olacaktır.
- İzolasyon materyali poliüretan olacaktır.
- Poliüretan izolasyon maddesi kalınlığı 40 mm +/- 10 mm olacaktır.
- Kabin dış boyutları 25 x 25 x 30 cm +/- 5 cm olacaktır.
- Kabin iç boyutları 15 x 15 x 20 cm +/- 5 cm olacaktır.
- İçinde dört adet buz aküsü ve kapak süngeri olacaktır.
- Kapağı ayrılabilir olup, imal edildiği maddeler ana gövde ile aynı nitelikte olacaktır.
Soğuk zincir uygulamalarında aşı nakil kabınızı seçerken veya kullanım ile ilgili herhangi bir sorunuz varsa, lütfen bizimle iletişime geçin. Medikaliste.com’un, sorunlarınızı çözmenize yardımcı olmaktan mutluluk duyan bilgili ve yardımsever ekip üyeleri bulunmaktadır.